Zuivere bijenwas
Zuivere bijenwas, een heel veelzijdig materiaal. Elke knutselaar is ermee bekend. Bijenwas is
materiaal om kaarsen, crème of zeep mee te maken. Daarnaast kent bijenwas nog
verschillende andere toepassingen in de industrie.
 |
| Zuivere bijenwas |
Wat is bijenwas?
Bijenwas is een vettige, stevige
substantie. Niet vreemd ook, want deze was is het bouwmateriaal voor de woning
van de bijen en de opslag voor de honing.
Chemisch gezien is bijenwas een complex
geheel van organische verbindingen. Bijenwas bestaat uit waterstof, koolstof,
een kleine hoeveelheid stikstof en zuurstof. Deze verbindingen staan tezamen
staan bekend als de organische zuren, verzadigde koolwaterstoffen, alcoholen en
een klein percentage andere stoffen zoals pigmenten en propolis.
Bijenwas kan
het beste omschreven worden
als een stof dat opgebouwd is uit esters. Deze esters worden gevormd met
alcohol en een vetzuur. Bijenwas is te onderscheiden in diverse esters:- Myricine (myricylpalmitaat). Deze ester vormt het hoofd bestanddeel van bijenwas. Bijenwas bevat zo'n 71 tot 76% van deze ester. Deze witte, smaakloze stof smelt bij 72 graden Celsius en lost op in benzine.
- Cerine (11-12%). Bijenwas bevat zo'n 11 tot 12% van deze ester. Deze ester bestaat vooral uit cerotinezuur en lost op in kokende alcohol.
Hoe wordt bijenwas gemaakt?
Bijenwas wordt door de honingbijen
gemaakt. Deze bijen staan ook wel bekend als de werkbijen. De bijenwas wordt
geproduceerd door de wasklieren onderaan de achterlijfjes van de bijen. Deze
was gebruiken honingbijen om de wanden van de cellen te bouwen. In deze cellen
legt de koningin haar eitjes en is de opslag voor het stuifmeel en de honing.
 |
| Bijenwasraat |
Deze zeshoekige cellen staan ook wel
bekend als een 'raat'. Een zo'n cel grenst aan zes andere cellen. Op deze
manier wordt de ruimte in de ramen optimaal gebruikt. Vanwege de bouw van de
raten ontstaat er een zeer sterk geheel. Deze raten kunnen met gemak paar kilo
honing dragen.
Het bijenvolk leeft op deze ramen. De
koningin legt haar eitjes in de cellen. In deze cellen vindt de ontwikkeling
van ei naar larve naar bij plaats. Met de dag worden deze ramen vuiler door de
huidjes die de bijenlarven achterlaten in de cel. De bijenlarven verpoppen
namelijk in de cel naar een volledige bij. Wanneer de ramen niet tijdig worden
vervangen door nieuwe raat kunnen zich ziektes en schimmels ontwikkelen
waardoor het bijenvolk naar verloop van tijd ten gronde gaat.
Jaarlijks worden deze raten vervangen,
doordat ze zo vervuild zijn. De ramen gaan dan door naar de stoomwassmelter.
Hier worden de ramen volledig uitgestoomd.
 |
| Oude raten klaar om te smelten |
Factoren die de bijenwas beïnvloeden
De productie van bijenwas is afhankelijk
van diverse factoren:
- De beschikbare ruimte voor de bijen
Is er veel
ruimte vrij in een bijenwoning, dan maken de bijen meer raten aan. Bijen willen
een groeiend broeinest om te overleven.
- Locatie van de raatramen
Raat wordt
sneller gebouwd wanneer deze zich vlak naast het broednest bevindt. Wij imkers
spelen hier op in door ramen te laten uitbouwen bouwen tussen of naast de
broednest.
- Volkssterkte
Hoe sterk
een bijenvolk is, is ook van invloed op de productie van de raten sterke volken
produceren meer bijenwas.
- Het aantal jonge bijen
Veel jonge
bijen zetten zich hard in voor de productie van bijenwas.
 |
| Jong bijenvolk welke nieuwe raten bouwt |
Bijenwas voor maken van kaarsen
De bijenwas raten worden met behulp van
stoom uit de raampjes gesmolten. Boven de 65 graden Celsius begint de was te
smelten. Vanuit dit smeltproces wordt de bijenwas teruggewonnen en vervolgens
een aantal keren weer omgesmolten en gefilterd om een zeer zuivere bijenwas te
krijgen. Deze zuiverheid is bij het maken van bijenwaskaarsen heel belangrijk,
is de bijenwas onvoldoende gezuiverd dan kan de lont verstoppen waardoor de
bijenwaskaars niet goed brandt en zelfs kan doven. Wat overblijft na deze
processen is een hele schone bijenwas welke wordt gebruikt om kaarsen van pure
bijenwas te maken.
 |
| Bijenwas kaars |
Bestel bijenwaskaarsen
De eigenschappen van bijenwas
Bijenwas beschikt over talrijke en unieke
kwaliteiten. Hier kwam men in de vroege oudheid al achter. Vikingen gebruikten
bijenwas voor het dichten van boten. De Grieken beschouwden bijenwas als een
wondermiddel dat tegen infecties vocht.
Vandaag de dag staat pure bijenwas ook
bekend om er de mooiste producten mee te maken, zoals kaarsen. Ook wordt
bijenwas steeds vaker gebruikt voor het maken van cosmetica, het is een
natuurproduct en mensen willen toch steeds meer van de chemische stoffen af.
Bijenwas op wikipedia: Bijenwas
Bijenwas op wikipedia: Bijenwas
Natuurkundige eigenschappen van bijenwas
Bijenwas is een bijzonder substantie. Niet
alleen doordat bijenwas op diverse manieren te gebruiken is, maar ook omdat
bijenwas over verschillende natuurkundige eigenschappen beschikt:
Bijenwas is in normale toestand korrelig
en bros, maar sterk genoeg om kilo's honing te dragen. Echter wordt de substantie
boven de 35 graden Celsius soepel en kneedbaar.
Het smeltpunt van pure bijenwas hangt
tussen de 64 graden Celsius en de 65 graden Celsius. Oude vuile raat smelt pas
bij een hogere temperatuur. Het smeltpunt van bijenwas is enorm afhankelijk van
de zuiverheid.
 |
| Gesmolten bijenwas |
De dichtheid van bijenwas is ongeveer
0,96. Dit houdt in dat bijenwas lichter dan water is. Echter wordt de dichtheid
van bijenwas groter bij lagere temperaturen. Dit houdt ook in dat bijenwas dan
zal krimpen.
Bijenwas geleidt slecht de warmte. Hiermee
is bijenwas meteen een goede isolator. Het is zelfs zo dat bijenwas beter
isoleert dan rubber of hars.
Bijenwas heeft niet één standaard kleur.
De kleur van bijenwas kan variëren van (licht) geel tot beige of bruin. De geur
van bijenwas heeft iets weg van honing en het smaakt kruidig. Wanneer de
bijenwas meerdere keren wordt gesmolten of gebleekt, dan zal de geur en smaak
van bijenwas aardig afzwakken.
Zuivere bijenwas koopt u het best rechtstreeks bij de imker, u kunt bij ons imkersbedrijf zuivere bijenwas bestellen: Bestel zuivere bijenwas
