Bijenwas

Zuivere bijenwas
Zuivere bijenwas, een heel veelzijdig materiaal.  Elke knutselaar is ermee bekend. Bijenwas is materiaal om kaarsen, crème of zeep mee te maken. Daarnaast kent bijenwas nog verschillende andere toepassingen in de industrie.
Zuivere bijenwas
Zuivere bijenwas


Wat is bijenwas?
Bijenwas is een vettige, stevige substantie. Niet vreemd ook, want deze was is het bouwmateriaal voor de woning van de bijen en de opslag voor de honing.
Chemisch gezien is bijenwas een complex geheel van organische verbindingen. Bijenwas bestaat uit waterstof, koolstof, een kleine hoeveelheid stikstof en zuurstof. Deze verbindingen staan tezamen staan bekend als de organische zuren, verzadigde koolwaterstoffen, alcoholen en een klein percentage andere stoffen zoals pigmenten en propolis.
Bijenwas kan
het beste omschreven worden als een stof dat opgebouwd is uit esters. Deze esters worden gevormd met alcohol en een vetzuur. Bijenwas is te onderscheiden in diverse esters:
  •         Myricine (myricylpalmitaat). Deze ester vormt het hoofd bestanddeel van bijenwas. Bijenwas bevat zo'n 71 tot 76% van deze ester. Deze witte, smaakloze stof smelt bij 72 graden Celsius en lost op in benzine.
  •          Cerine (11-12%). Bijenwas bevat zo'n 11 tot 12% van deze ester. Deze ester bestaat vooral uit cerotinezuur en lost op in kokende alcohol.

Hoe wordt bijenwas gemaakt?
Bijenwas wordt door de honingbijen gemaakt. Deze bijen staan ook wel bekend als de werkbijen. De bijenwas wordt geproduceerd door de wasklieren onderaan de achterlijfjes van de bijen. Deze was gebruiken honingbijen om de wanden van de cellen te bouwen. In deze cellen legt de koningin haar eitjes en is de opslag voor het stuifmeel en de honing.
bijenwascellen
Bijenwasraat
Deze zeshoekige cellen staan ook wel bekend als een 'raat'. Een zo'n cel grenst aan zes andere cellen. Op deze manier wordt de ruimte in de ramen optimaal gebruikt. Vanwege de bouw van de raten ontstaat er een zeer sterk geheel. Deze raten kunnen met gemak paar kilo honing dragen.
Het bijenvolk leeft op deze ramen. De koningin legt haar eitjes in de cellen. In deze cellen vindt de ontwikkeling van ei naar larve naar bij plaats. Met de dag worden deze ramen vuiler door de huidjes die de bijenlarven achterlaten in de cel. De bijenlarven verpoppen namelijk in de cel naar een volledige bij. Wanneer de ramen niet tijdig worden vervangen door nieuwe raat kunnen zich ziektes en schimmels ontwikkelen waardoor het bijenvolk naar verloop van tijd ten gronde gaat.
Jaarlijks worden deze raten vervangen, doordat ze zo vervuild zijn. De ramen gaan dan door naar de stoomwassmelter. Hier worden de ramen volledig uitgestoomd.
bijenwas raten
Oude raten klaar om te smelten

 Factoren die de bijenwas beïnvloeden
De productie van bijenwas is afhankelijk van diverse factoren:

  •          De beschikbare ruimte voor de bijen

Is er veel ruimte vrij in een bijenwoning, dan maken de bijen meer raten aan. Bijen willen een groeiend broeinest om te overleven.

  •         Locatie van de raatramen

Raat wordt sneller gebouwd wanneer deze zich vlak naast het broednest bevindt. Wij imkers spelen hier op in door ramen te laten uitbouwen bouwen tussen of naast de broednest.

  •        Volkssterkte

Hoe sterk een bijenvolk is, is ook van invloed op de productie van de raten sterke volken produceren meer bijenwas.

  •       Het aantal jonge bijen

Veel jonge bijen zetten zich hard in voor de productie van bijenwas.
bijenvolk wasproductie
Jong bijenvolk welke nieuwe raten bouwt

 Bijenwas voor maken van kaarsen

De bijenwas raten worden met behulp van stoom uit de raampjes gesmolten. Boven de 65 graden Celsius begint de was te smelten. Vanuit dit smeltproces wordt de bijenwas teruggewonnen en vervolgens een aantal keren weer omgesmolten en gefilterd om een zeer zuivere bijenwas te krijgen. Deze zuiverheid is bij het maken van bijenwaskaarsen heel belangrijk, is de bijenwas onvoldoende gezuiverd dan kan de lont verstoppen waardoor de bijenwaskaars niet goed brandt en zelfs kan doven. Wat overblijft na deze processen is een hele schone bijenwas welke wordt gebruikt om kaarsen van pure bijenwas te maken.
bijenwas waxinelichtje
Bijenwas kaars
Wij maken zelf bijenwaskaarsen van zuivere bijenwas, u kunt deze hier bestellen:
Bestel bijenwaskaarsen

 De eigenschappen van bijenwas

Bijenwas beschikt over talrijke en unieke kwaliteiten. Hier kwam men in de vroege oudheid al achter. Vikingen gebruikten bijenwas voor het dichten van boten. De Grieken beschouwden bijenwas als een wondermiddel dat tegen infecties vocht.
Vandaag de dag staat pure bijenwas ook bekend om er de mooiste producten mee te maken, zoals kaarsen. Ook wordt bijenwas steeds vaker gebruikt voor het maken van cosmetica, het is een natuurproduct en mensen willen toch steeds meer van de chemische stoffen af.

Bijenwas op wikipedia: Bijenwas

Natuurkundige eigenschappen van bijenwas

Bijenwas is een bijzonder substantie. Niet alleen doordat bijenwas op diverse manieren te gebruiken is, maar ook omdat bijenwas over verschillende natuurkundige eigenschappen beschikt:

Bijenwas is in normale toestand korrelig en bros, maar sterk genoeg om kilo's honing te dragen. Echter wordt de substantie boven de 35 graden Celsius soepel en kneedbaar.
Het smeltpunt van pure bijenwas hangt tussen de 64 graden Celsius en de 65 graden Celsius. Oude vuile raat smelt pas bij een hogere temperatuur. Het smeltpunt van bijenwas is enorm afhankelijk van de zuiverheid.
Gesmolten bijenwas
Gesmolten bijenwas

De dichtheid van bijenwas is ongeveer 0,96. Dit houdt in dat bijenwas lichter dan water is. Echter wordt de dichtheid van bijenwas groter bij lagere temperaturen. Dit houdt ook in dat bijenwas dan zal krimpen.
Bijenwas geleidt slecht de warmte. Hiermee is bijenwas meteen een goede isolator. Het is zelfs zo dat bijenwas beter isoleert dan rubber of hars.

Bijenwas heeft niet één standaard kleur. De kleur van bijenwas kan variëren van (licht) geel tot beige of bruin. De geur van bijenwas heeft iets weg van honing en het smaakt kruidig. Wanneer de bijenwas meerdere keren wordt gesmolten of gebleekt, dan zal de geur en smaak van bijenwas aardig afzwakken.

Zuivere bijenwas koopt u het best rechtstreeks bij de imker, u kunt bij ons imkersbedrijf zuivere bijenwas bestellen: Bestel zuivere bijenwas